همایش دینی، علمی و فرهنگی، با حضور جمعی بالغ بر ١٠٠ نفر از اعضا و هواداران جماعت دعوت و اصلاح از 1 فروردین لغایت 3 فروردین‌ماه جاری در ایرانشهر برگزار شد.
این همایش با حضور اعضاء و هواداران جماعت از شهرهای چابهار، سرباز، نیكشهر، فنوج و ایرانشهر برگزار شد که دربرگیرنده‌ی برنامه‌های متنوّعی شامل تلاوت، اذكار، سخنرانی، میزگرد و سرودهای اسلامی بود.
میزگرد دگرپذیری
این میزگرد با شركت دكتر محتشمی، آقای اخوان و مولوی ثناء الله شهنواز و با مجری‌گری یونس زین‌الدینی برگزار شد.
دكتر محتشمی، عضو شورای مركزی جماعت دعوت و اصلاح در ابتدای میزگرد اظهار داشت: «دگرپذیری از آغاز دعوت پیامبر –صلّی‌الله علیه و سلّم– مطرح نبود چون مسلمانان قدرتی نداشتند تا تساهل و تسامح روا بدارند؛ اما در مدینه از همان ابتدا میثاق مدینه را امضا كرد كه بموجب آن متعهّد می‌شد که هر حقی که مسلمانان در مدینه دارند، بقیّه نیز داشته باشند و وظایف و حقوق همه یكسان باشد.»
وی افزود: «خلفای راشدین هم چنین بودند؛ خالد بن ولید در حیره در رعایت حقوق مسیحیان آزادی‌های مذهبی آنان را به رسمیّت شناخت و همچنین در مدینه از حقوق یهودیان دفاع می‌شد.»
غلامرضا اخوان، مسئول روابط عمومی جماعت در استان، در بخشی از سخنانش اظهار داشت: «راه دوّمی مبنی بر دگرناپذیری نداریم زیرا خداوند در اساس جهان هستی و انسان و سایر موجودات، سنّت تنوّع را لحاظ كرده است. دیگری وقتی مطرح می‌شود كه خودآگاهی اتّفاق بیفتد، پس از آن مسأله همزیستی با توجه به وجود تفاوت‌ها مطرح می‌شود كه مسئله‌ای اجتماعی است و در حوزه روابط اجتماعی مطرح می‌شود.»
وی ریشه‌ی دگرناپذیری در جامعه ما را قضاوت كردن دانست.
وی برای دگرپذیری سه سطح در نظر گرفت:
١. باید آدم‌ها را تحمّل كرد
٢. دیگری را بپذیریم و بدان اقرار كنیم
٣. در مرتبه اعلی دیگری را دوست داشته باشیم
در بخش دیگری از میزگرد در مورد نقش تربیت در رواج دگرپذیری سخن به میان آمد که در این مورد غلامرضا اخوان به آموزه‌های قرآنی در رابطه با پرهیز از تمسخر و پرداختن به شناخت شعوب و قبائل اشاره کرد و به رازداری و ستر عیوب كه اخلاقی ربّانی است توصیه نمود.
مولوی شهنواز، سردبیر نشریه ندای اسلام، در این میزگرد اظهار داشت: «دیگرشناسی مقدّمه‌ی ارتباط و تعامل با دیگران است؛ شناخت تفاوت‌ها و تضادها موجب تعامل بهتر می‌شود. شناخت ادیان، مذاهب و افكار و ملل موجب تعریف بهتری از هویّت ما می‌شود.»
وی افزود: «آیین مسیحیت اكنون رقیب اسلام است و ما نیازمند شناخت بهتری از آن هستیم.»
وی ادامه داد: «انسان وقتی خود را می‌بیند كه در آینه خود را نگاه كند و به‌عبارتی به شناخت دیگران نیاز دارد.»
در پایان میزگرد دكتر محتشمی در نسبت سنّت تدافع و دگرپذیری، تدافع را عامل بقای گروه‌ها و جماعت‌ها و آن را در تأیید دگرپذیری دانست.
در ادامه‌ی جلسه، واحدبخش لشكرزهی طی بحثی با عنوان «مقدّمه‌ای بر گذار از بدویت در حوزه‌ی جامعه‌شناسی سیاسی بلوچستان» اظهار داشت: «انسان‌ها یا به روش همزیستی تعامل می‌كنند و یا با جنگ، كه اولی دیرپا و دوّمی موقّت است.»
وی با استناداتی از گفته‌های امام بنا، بهره‌مندی جماعت دعوت و اصلاح از سیاست را اهتمام به شؤون امّت دانست. وی همچنین كنشگری مردم را به رشد فكری آنان در جامعه وابسته دانست.
وی گفت: «گذار جوامع بدوی به مدرن نیازمند دگرپذیری واقعی است و جماعت ما باید چنین باشد.»
وی در توجیه بحث حزب با اشاره به آیات ٣٢ و ٣٤ سوره روم، مفهوم حزب در این آیات را با حزب به مفهوم گروهی كه مشاركت سیاسی می‌كند متفاوت دانست؛ وی حزب در این آیات را مفهومی مرتبط به عقیده و پرهیز از تكه تكه كردن دین دانست.»
وی افزود: «در جامعه بدوی قبیله جای حزب را می‌گیرد. جامعه بدوی از گروه‌های ثانوی حمایت نمی‌كند، این گروه‌های رفرمیست بر مبنای اساس‌نامه فعالیت می‌كنند و این گروه‌ها باید بپذیرند كه دیگران هم حق هستند و زمینه رشد برای همه فراهم باشد.»
وی بیان داشت: «با توجه به اینكه نهادهای ایدئولوژیك دو كاركرد عمده برای خود قائل شده‌اند كه یكی تبلیغ دینی و دیگری نقش سیاسی است، به منظور جلوگیری از مخاطرات اختلاط این دو جنبه باید هر كدام از نقش‌ها را به صورت جدا در نظر بگیرند و درباره هر كدام پاسخگو باشند.»
زبان و ادبیات بلوچی
استاد محمود زهی، دكترای زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشگاه، در سخنانی در مورد زبان و ادبیّات بلوچی گفت: «مطابق هرمونتیك انسان همانگونه كه از كل به جزء می‌تواند برسد، از جزء هم می‌تواند به كل برسد. یك پزشك و مهندس علاوه بر علم خود باید زبان و ادبیات قومی خود در حد دویست بیت شعر بداند. اساتید بلوچ در هر فن و علمی نیاز به یادگیری زبان بلوچی دارند.»
وی در ادامه با اشاره به اشعار جی آر ملا، میراث بلوچستان را جوانان اندیشمندی می‌داند كه مسئولیّت‌پذیرند نه میراث امرا و خوانین كه آن را به هر كس كه بخواهند ببخشند.
وی ویژگی اهل دانایی را استفاده از حواس و قوّه‌ی تشخیص دانست و افزود: «اهل دانایی (زانتكار) می‌توانند احساس مسئولیّت كنند (اگده)؛
زانتكار ماریت اگدها
لیب نكنت رودِ رها
یعنی اهل دانایی احساس مسئولیت می‌كنند، آنها در مسیر رودخانه بازی نمی‌كنند.
وی به جوانان توصیه كرد كه تا فرصت هست به طور همه‌جانبه از همه‌ی حسّ و حواس خود استفاده كنند.
دكتر محمود زهی در ادامه گفت: «زبان از آیات خداوند است پس باید بدان توجه بیشتری كرد و سخن گفتن صرف در مورد آن كفایت نمی‌كند بلكه نیازمند متخصّصین مختلف زبانی هستیم. زبان بلوچی در رده زبان‌های ایرانی است و تا سی میلیون نفر در جهان با آن حرف می‌زنند. بلوچ‌ها تنها با زبان بلوچی شناخته می‌شوند.»
وی افزود: «اگر امكان این هست كه ما زبان بلوچی را به كودكان بیاموزیم چرا آن را دریغ كنیم كه این میراث بشری است؛ نترسیم از لهجه‌های مختلف كه هر زبانی این لهجه‌ها را دارد. نباید نگران ورود واژگان زبان دیگری به بلوچی بود كه این لایه‌ی دوم زبان است؛ در حالی كه زبان شش لایه دارد و به‌سادگی خراب نمی‌شود.»
دكتر محمودزهی با بیان این‌که فرهنگ باید به‌روز شود، افزود: «فرهنگ هم باید تازه شود، فرهنگ ارزش‌های مورد علاقه‌ی ماست و ممكن است برای دیگران ارزشمند نباشد. كار ما این است كه برای جبران عقب‌ماندگی خود تندتر حركت كنیم.»
وی سخنان خود را با بیت شعری از شاعر پاكستانی ظفر علی ظفر به پایان رساند:
چه درستان پیسرا سر گپتگن من
په تو چك ء پدن پشكپتگن من
یعنی زودتر از همه حركت كرده‌ام اما چون تو كندتر می‌آیی من مجبورم آرامتر حركت كنم.
در بخشی از این نشست، دكتر میریان، مهمان مدعوی این دوره، به تبیین آیات مباركه‌ی سوره الرّحمن پرداخت؛ وی بیان داشت: «با توجه به اینكه نظام هستی طبق برنامه و میزان الهی حركت می‌كند انسان‌ها هم نباید طغیان كنند.»
وی با اشاره به نعمت‌هایی كه خداوند در این سوره بیان می‌دارد اظهار داشت: «همه‌ی نعمت‌های مذكور در سوره، دال بر رحمانی بودن پروردگار و توحید ربوبیت است.»
در بخشی دیگر، مولوی محمّد یوسف ارباب، طی توصیه‌هایی به حضّار اظهار داشت كه هر كدام از ما صاحب صفاتی هستیم كه هستی و بودن ما را شكل می‌دهد؛ از بودن به سمت شدن حركت كنیم و این همان نقطه تمایز ما با حیوانات است. در سال جدید با برّرسی وضعیت موجود خود به سمت وضعیت مطلوب خود حركت كنیم تا به نقطه‌ایی برسیم كه در هنگام كوچ از این جهان، مردم به حال ما غبطه بخورند كه كاش به جای ما باشند تا اعمالشان چون ما سنگین باشد.»
وی همچنین طی بحثی تحت عنوان مشخّصات تمدن اسلامی، تمایز امّت اسلامی را در عبادات مورد توجه قرار داد و گفت: «عابدان مسلمان علاوه بر انجام شعائر به تلاش و كوشش جهت آبادانی زمین همّت گماشتند و بین آبادانی زمین و عبادت تفاوتی قائل نشدند.»
وی افزود: «انسان برای حركت خود نیاز به انگیزه دارد، انگیزه‌ای كه آبشخور آن از اطمینان و اعتماد است و شبهات آن را از بین می‌برد. ما علاوه بر جنبه تئوریك نیاز به عمل داریم تا حركت خود را ادامه دهیم.»
وی یكی دیگر از ویژگی‌های تمدن اسلامی را ارزش‌های ایمانی برشمرد و در توضیح این مطلب، به عقیده موافق با فطرت به‌عنوان مهمترین ویژگی تمدن اسلامی اشاره كرد كه ادیان دیگر در این مورد اشكال دارند.
وی افزود: «علت گرایش مردم به دینی غیر از اسلام بخصوص مسیحیّت آن است كه ما درست به اسلام عمل نكرده‌ایم؛ رفتار مدعیان اسلام با گفتارشان متناقض است. مشخّصه‌ی تمدن اسلامی ایمان متّصل به عمل و اقتران دنیا و آخرت است.
مولوی ارباب ویژگی دیگر ارزش‌های اسلامی را دانشی دانست كه منجر به كفر نمی‌شود و همه از جانب الله است و فراتر از عالم شهادت است و حجم بیشتر آن مربوط به غیب است.
مولوی عطاالله رسولی‌زاده در بخشی از دوره پیرامون تدبّر در قرآن، با نقل سخنانی از بزرگان سلف صالح در دعوت به فهم و تدبّر در قرآن، نكاتی در فضیلت آن ذكر كرد؛ وی تدبر و فهم را مهم‌تر از ختم قرآن دانست و تدبر را چشمه احساس مؤمنان نام نهاد كه مؤمن بدان احساس آرامش می‌كند.
وی بحث خود را در تبیین مفهوم تدبر، ترتیل خواندن قرآن و توجه دادن فراگیران قرآن به تدبر متمركز نمود و افزود که برای فهم خوب قرآن باید به نیكویی بدان گوش داد، سپس درك كرد، حفظ كرد و انتشار داد.
در ادامه‌ی نشست، یوسف اریش، سخنانش را در مورد اخلاص بیان کرد و انگیزه خود از ارایه این مطلب، عدم ارزیابی دقیق آن توسط دیگران دانست؛ وی به تعریف اخلاص و ابعاد دعوی آن پرداخت و انگیزه‌های آن را برشمرد.
در بخشی از جلسه، دكتر محتشمی به تفسیر سوره ملك پرداخت و نكاتی از این سوره‌ی مبارك را تشریح كرد؛ وی تحت دو عنوان ١)تَبَارَكَ الَّذِی بِیدِهِ الْمُلْكُ ٢)وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ مطالبی را ارائه داد.
مولوی عبدالصمد دامنی، مدیر مدرسه‌ی دینی حقّانیه‌ی ایرانشهر نیز با آرزوی موفقیت برای حركت‌های اسلامی، جوانان اهل علم و دانش را در پرتوی آیات قران ستود و آنها را از خاشعان برشمرد.
بخش كودك و نوجوان
برنامه کودک و نوجوان با مشارکت 24 نفر نوجوان مقاطع ابتدایی و راهنمایی (متوسطه اول و پایه دهم) با برنامه انگیزشی و استعدادیابی و همراه با سرودخوانی توسط استاد افرازه برگزار شد.
در انتها استاد کهرازهی با بحث کتابخوانی و آشنایی با مسابقه کتبی، ضمن توزیع کتب برای مطالعه و نمونه سؤالات، نوجوانان را ترغیب به کتابخوانی کرد.
گفتنی است که این همایش علاوه بر موارد مذکور شامل برنامه‌های متنوّع دیگری دیگری نیز بود.
نظرات